Een uitstekende coach houdt zijn mond

Blog door Jacco van den Berg

Natuurlijk staat bij een leidinggevende de deur altijd open, maar oog en oor voor een (hulp)vraag van de medewerker, daar heeft hij het toch vaak te druk voor. Op weg naar een volgende afspraak krijgt de medewerker in een rap voorgekauwd waar de schoen wringt en wat er in het vervolg anders moet. Echter, een leidinggevende die coacht, houdt zijn mond.

Luisteren en vragen stellen
De belangrijkste vaardigheden van een coach zijn luisteren en vragen stellen. Hij maakt met zijn vragen op een constructieve wijze hiaten in kennis, het ontbreken van bepaalde competenties en het gemis in ervaring zichtbaar. Met zijn vragen ‘valt’ hij onbewezen waarheden ‘aan’, confronteert de gecoachte met verkeerde aannames en keuzes en legt de tegenstellingen in aanpakken en denktrends, haarfijn bloot. Dit allemaal om de medewerker bewust te maken van waar het fout is gegaan.

Een uitstekende coachende leidinggevende stelt vragen zonder te antwoorden en verstaat als geen ander de kunst van het luisteren. Hij is alert op woorden als keuze, alternatieven, meeste, beste en op dat moment. Aan dit soort woorden gaat immers een denkproces vooraf. Vragen hierover brengen zijn medewerker weer terug in dit proces en hij wordt zich nog meer bewust van zijn doen of laten. De weg naar leren, staat open.

Niet voorzeggen of overnemen maar problemen erger maken
Als bijvoorbeeld verwachtingen over een project of traject niet zijn uitgekomen en de leidinggevende stelt hier dan ook nog vragen over, dan ziet hij zijn medewerker zweten en kleiner worden. Dat het niet liep wist hij ook wel, maar de vragen brengen voor hem wel ondubbelzinnig de pijnpunten aan de oppervlakte. De leidinggevende trapt nu niet in de valkuil door de helpende hand aan te reiken en te vertellen hoe het dan wel moet. Hoewel ‘voorzeggen’ vele malen makkelijker en sneller is, is één ding zeker, de medewerker heeft weer niets geleerd en komt de volgende keer weer met een hulpvraag.

Een uitstekende coachende leidinggevende is lui, leunt achterover en zet, ook in deze fase van het coachgesprek, zijn medewerker met vragen aan het werk. Deze vragen zetten de medewerker op een spoor voor een plan van aanpak en het meest effectieve gedrag in een bepaalde situatie. Leren is en blijft de verantwoordelijkheid van de medewerker.

Alleen vragen zijn al voldoende om te leren en dat is ‘slechts’ de verantwoordelijkheid van de vragen stellende leidinggevende. Hij maakt problemen dus eerst erger door ze in een breder verband te plaatsen. Hierdoor ziet zijn medewerker de oplossingsrichtingen niet vanzelf, maar uiteindelijk vanuit zichzelf.

Coachen is luisteren, vragen stellen, reflecteren en de ander ‘aan het werk’ zetten, maar vooral dus ook je mond houden. En zeker niet zeggen hoe het wel moet of problemen voor de medewerker oplossen.

Leidinggevenden die in coachingsgesprekken alleen maar aan het woord zijn en vertellen hoe het (wel) moet, hebben nog een lange weg te gaan. Mijn advies, houd je mond, stel messcherpe, soms zeer doende, vragen en luister. Succes!

 

Geschreven door Jacco van den Berg
@vdbergtraining volgen

Lees ook :
Leren in diverse teams rendeert